Diş Protez Teknisyenlerinin Alışkanlıkları ve Çalışma Bölümlerinin Profili: Pilot Çalışma

Amaç: İzmir ilindeki diş protez laboratuvarlarında çalışan kişilerin demografik ve çalışma profillerinin çıkarılması ve alışkanlıklarının değerlendirilmesidir.
Yöntem: Çalışma, İzmir ilindeki özel diş protez laboratuvarlarında çalışan 27’si kadın (yaş ort. 25,14±3,87), 158’i erkek (yaş ort. 30,29±7,89) 185 kişi (yaş ort. 29,54 ±7,65; 18-59 yaş) üzerinde yürütüldü. Hazırlanan ilk form ile sosyo-demografik bilgiler, çalışma süresi, sigara ve alkol kullanım alışkanlıkları, diğer form ile de mevcut durumda çalışmakta oldukları laboratuvar bölümü, daha önce çalıştıkları laboratuvar bölümleri, çalışma hayatları boyunca karşılaştıkları maddeler, çalışmaları sırasında kullandıkları koruyucu malzemeler kaydedildi. Elde edilen veriler Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testleri ile α=0,05 önem düzeyinde değerlendirildi.
Bulgular: Laboratuvarlarda çalışma süresi ortalama 12,21 yıl (±8,10;1–40 yıl)’dı. 185 kişinin öğrenim durumları değerlendirildiğinde, 58 kişinin (%31,4) ilkokul, 65 kişinin (%35,1) ortaokul, 35 kişinin (%18,9) lise (meslek lisesi ve diğer), 27 kişinin (%14,6) yüksekokul mezunu olduğu; 53 kişinin (%28,6) çıraklık, 96 kişinin (%51,9) ustalık belgesine, 9 kişinin (%4,9) meslek lisesi, 27 kişinin (%14,6) yüksekokul diplomasına sahip olduğu saptandı. 98 kişinin (%53) sigara içtiği, 11 kişinin bıraktığı (%5,9) ve 76 kişinin (%41,1) kullanmadığı belirlendi. Erkeklerden 88 (%51,95), kadınlardan 10 (%27,9) kişinin sigara içtiği, sigara kullanımının cinsiyet ilişkisinde sadece günlük sigara kullanımının anlamlı olduğu gözlendi (p<0,05). Çalışma süreleri boyunca, 111 kişinin (%60) alçı, 101 kişinin (%54,1) akril (akril, metilmetakrilat), 94 kişinin (50,8) pomza, 88 kişinin (47,6) revetman, 130 kişinin (%70,3) mum, 34 kişinin (%18,4) silika, 80 kişinin (%42,3) seramik, 120 kişinin (%64,9) metal ile karşı karşıya kaldıkları izlendi. Cinsiyete göre koruyucu materyal kullanımı arasındaki anlamlı ilişki belirlenirken (p<0,05), maske ve gözlük kullanımının erkeklerde kadınlara göre daha yüksek olduğu saptandı.
Sonuç: Diş teknisyenleri mesleğe küçük yaşlarda başlamakta ve laboratuvarlarda yaptıkları işlemler sırasında sağlık açısından zarar oluşturabilecek pekçok materyal ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Çalışma profilleri, meslek hayatları boyunca karşılaştıkları materyaller, koruyucu kullanımları ve sigara alışkanlıkları cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Tüm bunlara ek olarak, sigara gibi sağlığa zararlı bir alışkanlığın da olması mesleğe bağlı rahatsızlıkların oluşmasında riski arttıracağı düşüncesindeyiz.

The Habitual and Occupational Branch Profiles of Dental Techinicians: A Pilot Study

Aim: The aim of this study was to evaluate demographic and work profiles and habits of dental technicians in Izmir.
Methods: One hundred and eighty-five dental technicians practicing in private dental laboratories in Izmir (27 women (mean age 25.14±3.87), 158 men (mean age 30.29±7.89)) participated in a questionnaire. They noted their socio-demographics, working period, habits of smoke and alcohol in the first part of the questionnaire. In the second part of the questionnaire, their past and present branches of work, the materials they have faced throughout their occupations and their use of protective materials during working were recorded. The data were analyzed statistically (Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U, α=0.05).
Results: Mean working period in dental laboratories was 12.21 years (±8.10; 1-40). When the educational status of the 185 participants were evaluated; 58 (31.4%) were primary school, 65 (35.1%) were secondary school, 35 (18.9%) were high school while 27 (14.6%) were college graduates and 53 were (28.6%) apprentice graduates, 96 (51.9) had master diplomas and 9 of them (4.9%) were occupational school graduates and 27 (14.6%) had vocational school diplomas. Ninety-eight (53%) were smokers, 11 (5.9%) gave up smoking and 76 (41.1%) were nonsmokers. Among men, 88 (51.95%) and among women 10 (27.9%) were smokers and daily smoking was found to be significant for gender (p<0.05). Throughout their working times, 111 people (60%) confronted with the dental stone, 101 (54.1%) with acrylic, 94 (50.8%) with pumice, 88 (47.6%) with investment material, 130 (70.3%) with wax, 34 (18.4%) with silica, 80 (42.3%) with ceramic, and 120 people (64.9%) with metal. When the relationship between the use of protective materials and gender were evaluated, the difference was significant (p<0.05), with the amount of mask and protective eye-wear use being higher in women than men.
Conclusion: Dental technicians are start up their occupations at early ages and confront with many hazardous materials for health during their work. Their work profiles, materials which they meet throughout their working period, their use of protective material and smoking habits differ in gender. Additional smoking besides these might increase the risk of occupation-related health.