Farklı Konum Açıları Kullanılarak Kuru Kafadan Elde Edilen Panoramik Radyografi Görüntülerinde Vertikal Boyutun Değerlendirilmesi

GİRİŞ ve AMAÇ: Çeşitli baş konumlandırma hatalarıyla alınan panoramik radyografilerde vertikal magnifikasyon katsayısının(MK), çenelerin farklı bölgelerinde ve alveolar kemik seviyelerinde ne kadar değiştiğinin tespitidir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Kuru kafa model üzerindeki 28 diş bölgesindeki alveolar kemiğin üç seviyesine eşit aralıklarla eş boyutlarda çelik küreler yerleştirilip ideal konum ile horizontal, sagittal ve koronal düzlemlerde açılandırmalarla toplam 15 adet dijital panoramik radyografi elde edildi. Daha sonra görüntülerdeki kürelerin vertikal boyutları tam ortalarından dikme indirilerek aynı gözlemci tarafından iki kez ölçüldü.
BULGULAR: Toplamda 2520 adet ölçüm elde edildi. İki ayrı zamanda elde edilen ölçümler arasında yüksek uyum bulundu(Sınıf içi korelasyon katsayısı=0.986). İdeal konum ile diğer konumlar arasında bölgelere göre istatistiksel olarak fark bulundu(p<0.05). Alveolar kemik seviyeleri bakımından ise normal konumda bir fark yokken diğer konumlarda istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur(p<0.05).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Baş konumlandırmadaki ufak hatalarla alınan panoramik radyografilerde bile vertikal MK bölgelere göre düzensiz olarak değişmektedir. Bu sebeple başın konumlanmasına azami dikkat göstermek gerekmektedir. Ayrıca ideal konumda, alt çenedeki MK’nin üst çeneye göre daha az olduğu ve üretici firma tarafından verilene daha yakın olduğu saptanmıştır. Bu nedenle üretici firmaların vermiş olduğu MK dikkate alınarak ideal konumdaki panoramik radyografi görüntülerinde vertikal ölçümler yapılabilir.

Evaluation of Vertical Dimension in Panoramic Radiographic Images Obtained from Dry Skull Using Different Position Angles

INTRODUCTION: Determination of how to change the vertical magnification coefficient(MC) in panoramic radiographs with various head position errors in different regions and alveolar bone levels of jaws.
METHODS: Steel spheres of same size were equally spaced to three levels of alveolar bone in 28 teeth regions on a skull model and a total of 15 panoramic radiographs were obtained with ideal position and angulation in the horizontal, sagittal and coronal planes. Then, the vertical dimensions of the spheres were lowered from the center to the vertical and measured twice by the observer.
RESULTS: A total of 252 measurements were obtained. High concordance was found between the two measurements(interclass correlation coefficient= 0.986). There was a statistically significant difference in MC between ideal and other positions in terms of the regions(p <0.05). For alveolar bone levels, there was no difference in the normal position, while a statistically significant difference was in the other positions(p< 0.05).
DISCUSSION AND CONCLUSION: Even panoramic radiographs with minor errors of position, MC varies irregularly. Besides, in the ideal position it was found MC in mandibula was less than maxilla and was closer to given by the manufacturer. Therefore, considering the MC given by manufacturers, vertical measurements can be performed on ideal panoramic radiographs.